در فرهنگ ایران باستان، مراسم ترحیم به عنوان یکی از مراسم مهم و معنوی شناخته می‌شد. این مراسم‌ها با هدف افشای اندوه و غم از دست دادن عزیزان برگزار می‌شد. یکی از روش‌های معمول در این مراسم، آگهی فوت یا اعلامیه ترحیم برای آگاهی دیگران از مرگ فرد مورد نظر بود. این اعلامیه‌ها عموماً به شکلی زیبا و معنوی تدوین می‌شدند و مردم به وسیله آن‌ها مطلع می‌شدند که کدام فردی درگذشته است. علاوه بر این، مراسم ترحیم شامل مراسم‌های مذهبی و معنوی نیز بود که به منظور آرامش بخشیدن به روح فقید و ابراز احترام به او برگزار می‌شد. این مراسم‌ها با حضور اعضای خانواده و دیگر افراد جامعه برگزار می‌شدند و در آن‌ها از مداحی، خوانندگی سرودهای مذهبی، و انجام آیین‌های خاص استفاده می‌شد. در کل، مراسم ترحیم در فرهنگ ایران باستان نه تنها به عنوان یک مراسم مرگ و میر ساده، بلکه به عنوان یک رویداد مهم و پر معنا تلقی می‌شد که نشان از احترام و ارزش قائل شدن به مرگ و جدایی داشت.
مراسم ترحیم در فرهنگ اسلامی ایران
در فرهنگ اسلامی ایران، مراسم ترحیم یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و اجتماعی است که به منظور ابراز همدردی و همراهی با خانواده‌های داغدار برگزار می‌شود. این مراسم با اعلامیه ترحیم یا آگهی فوت، به دیگران اطلاع داده می‌شود و مردم به خانه‌ی متوفی می‌روند تا خانواده‌اش را در این لحظات دشوار همراهی کنند.
در این مراسم، افراد به عنوان مهمانان، به خانه‌ی متوفی می‌آیند و با خانواده‌ی داغدار به تسلیت گفتن پرداخته و احساسات خود را به آن‌ها ابراز می‌کنند. برخی از مراسم‌های رایج در این مراسم شامل خواندن قرآن، دعا کردن برای روح متوفی، ارائه‌ی تسلیت به خانواده و اهدای هدایا به آن‌ها می‌شود.
همچنین، در مراسم ترحیم اسلامی ایران، معمولاً برخی از مراسم‌های خاصی نیز برگزار می‌شود که به منظور یادآوری زندگی و اعمال نیکوی متوفی است. این مراسم‌ها به عنوان روزهای عزاداری شناخته می‌شوند و در آن‌ها به تجدید خاطره و ارزش‌های متوفی پرداخته می‌شود.
با این حال، مراسم ترحیم در فرهنگ اسلامی ایران نه تنها به منظور ابراز همدردی و همراهی با خانواده‌های داغدار است، بلکه به عنوان یک فرصت برای ایجاد اتحاد و همبستگی در جامعه نیز شناخته می‌شود.
مراسم ترحیم در فرهنگ کردی
مراسم ترحیم در فرهنگ کردی یکی از مراسم مهم و معتبر در این فرهنگ است که با رعایت تقالید و آداب خاص خود برگزار می‌شود. این مراسم با نام "آگهی فوت" یا "اعلامیه ترحیم" شناخته می‌شود و در آن اطلاعات مربوط به فوت شخص و جزئیات مراسم ترحیم اعلام می‌شود.
در ابتدا، خانواده و دوستان فوت شدگان اعلامیه ترحیم را در شهر و روستاهای مختلف منتشر می‌کنند تا دیگران نیز از مراسم ترحیم آگاه شوند. این اعلامیه‌ها شامل نام و نام خانوادگی فوت شده، تاریخ و مکان مراسم ترحیم، وقت حداخلقیق و دیگر جزئیات مربوط به مراسم هستند.
مراسم ترحیم در فرهنگ کردی معمولاً شامل برپایی مراسمات مذهبی و مردمی است که با حضور اقوام و آشنایان فوت شده، به گرامی‌داشت او می‌پردازند. در این مراسم، از خانواده و دوستان فوت شده خواسته می‌شود که به زحمات و خدمات ارائه شده توسط این شخص یاد کنند و به خاطر آن از او قدردانی نمایند.
به طور کلی، مراسم ترحیم در فرهنگ کردی نشان از اهمیت و ارزشیابی افراد در جامعه دارد و نشان می‌دهد که حضور و حمایت از خانواده فوت شدگان در این زمان دشوار بسیار ارزشمند است.
مراسم ترحیم در فرهنگ لری
در فرهنگ لری، مراسم ترحیم یکی از مراسم مهم و رسمی است که در زمان فوت یکی از افراد جوان، پیر یا کودک برگزار می‌شود. این مراسم با انتشار اعلامیه ترحیم یا آگهی فوت آغاز می‌شود که به دیگر افراد اطلاع می‌دهد که یکی از اعضای جامعه فوت کرده است. در طول مراسم ترحیم در فرهنگ لری، افراد حاضر معمولاً به خانه متوفی می‌روند و با خانواده‌ی او تسلیت می‌گویند.
یکی از جنبه‌های مهم مراسم ترحیم در فرهنگ لری، مراسم گردآوری عزاداری است. در این مراسم، افراد به صورت گروهی در یک مکان مشخص جمع می‌شوند و با خواندن شعرها و مداحی‌ها، عزاداری می‌کنند. این مراسم باعث ایجاد حالتی از تأثر و اندوه در بین شرکت‌کنندگان می‌شود.
در پایان مراسم ترحیم در فرهنگ لری، معمولاً نذری برگزار می‌شود که در آن انواع غذاها و نوشیدنی‌ها بین مردم تقسیم می‌شود. این نذر به عنوان یک عمل خیریه در نظر گرفته می‌شود و به امید اینکه روح متوفی آرامش بیابد، انجام می‌شود.
با توجه به اهمیت بالای مراسم ترحیم در فرهنگ لری، این رسم و آیین به عنوان یکی از عناصر اصلی فرهنگی این قومیت، همچنان به شکل‌های مختلف و با زنده نگه داشتن میراث‌های فرهنگی، ادامه پیدا می‌کند.
مراسم ترحیم در فرهنگ گیلکی
در فرهنگ گیلکی، مراسم ترحیم یکی از مهمترین رویدادهای اجتماعی است که با رعایت تعدادی از رسوم و آیین‌های خاص انجام می‌شود. اعلامیه ترحیم یکی از اولین اقدامات در این مراسم محسوب می‌شود که به منظور اطلاع‌رسانی به دیگران درباره فوت شخص برگزار می‌شود. در این اعلامیه، جزئیات مربوط به زمان و مکان مراسم ترحیم به همراه توضیحاتی درباره شخص فوت‌شده ذکر می‌شود.
مراسم ترحیم در فرهنگ گیلکی عموماً توسط یک آگهی فوت پیش‌رو می‌رود. این آگهی حاوی اطلاعات مربوط به مراسم ترحیم و نیز دعوتنامه‌ای برای آشنایان و دوستان شخص فوت‌شده است. در این مراسم، علاوه بر خواندن دعاها و نوای ماتم، غذاهای خاصی نیز برای مهمانان آماده می‌شود. این غذاها به عنوان نمادی از همدردی و همدردی با خانواده فوت‌شده تقدیم می‌شوند.
به طور کلی، مراسم ترحیم در فرهنگ گیلکی نشان از اهمیت بزرگی برای این جامعه دارد و نشان از ارتباط نزدیک و محکم بین افراد آنان را نشان می‌دهد. این مراسم باعث ایجاد اتحاد و همبستگی در جامعه گیلکی می‌شود و از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مراسم ترحیم در فرهنگ بلوچی
در فرهنگ بلوچی، مراسم ترحیم یکی از مهمترین رویدادهای اجتماعی و فرهنگی است که با رعایت تقالید و آداب خاص خود برگزار می‌شود. بلوچی‌ها به منظور اطلاع‌رسانی درباره فوت فرد، از آگهی فوت یا همان اعلامیه ترحیم استفاده می‌کنند که به صورت عمومی اطلاع‌رسانی می‌شود. معمولاً این آگهی حاوی اطلاعاتی از قبیل نام و نسب فوت شدگان، زمان و مکان برگزاری مراسم ترحیم و اطلاعات تماس با خانواده متوفی است.
در مراسم ترحیم بلوچی، خانواده و دوستان متوفی به منزل خانواده متوفی می‌روند و با حضور خود در این مراسم، تسلیت خود را به خانواده متوفی ابراز می‌کنند. این مراسم عموماً با حضور مردم و همچنین تعداد زیادی از خانواده‌ها برگزار می‌شود و به مناسبت فوت فرد، غذاهای مختلفی برای مهمانان آماده می‌شود.
در این مراسم، علاوه بر اهدای تسلیت، انجام مراسم‌های مذهبی و سنتی نیز از جمله عمده‌ترین فعالیت‌ها است. معمولاً در این مراسم، قاریان قرآن حضور پیدا می‌کنند و قرآن را برای روح متوفی تلاوت می‌کنند. این مراسم با توجه به اهمیت و ارزش فرهنگی و مذهبی برای بلوچی‌ها، با جدیت و احترام بزرگی برگزار می‌شود و نقش مهمی در نگهداری از ارزش‌های فرهنگی این قوم دارد.
مراسم ترحیم در فرهنگ ترکمن
در فرهنگ ترکمن، مراسم ترحیم به عنوان یکی از مراسم مهم و معنوی شناخته می‌شود که با هدف گرامیداشتن فوت شخصیت‌های محبوب و ارزشمند برگزار می‌شود. این مراسم از زمان‌های قدیم در فرهنگ ترکمن به عنوان یک فرصت برای ابراز تسلیت و همدردی با خانواده‌های متاثر از این فاجعه محسوب می‌شود.
یکی از عناصر مهم در مراسم ترحیم ترکمن، آگهی فوت است که به عنوان اعلامیه‌ای مراسمی برای دعوت هموطنان و آشنایان به شرکت در مراسم ترحیم منتشر می‌شود. این آگهی‌ها علاوه بر اطلاع‌رسانی درباره زمان و مکان برگزاری مراسم، شامل اطلاعاتی درباره زندگی و انجامات شخص فوت‌یافته نیز می‌شود.
در مراسم ترحیم ترکمن، عموماً سفید و سیاه به عنوان رنگ‌های اصلی مراسم مورد استفاده قرار می‌گیرند. سفید به عنوان نماد صفای و پاکیزگی و سیاه به عنوان نماد غم و اندوه در این مراسم به کار می‌رود.
در پایان مراسم، از مهمترین عادت‌های ترکمن می‌توان به تقدیم قندقان به مردم حاضر در مراسم اشاره کرد. این عمل به منظور تقدیر و سپاس از حضور شریف آن‌ها در مراسم ترحیم انجام می‌شود.
مراسم ترحیم در فرهنگ ترکمن نشان از ارزش‌ها و تقالید ژنتیکی این اقوام را دارد و به عنوان یکی از رویدادهای مهم و عمیق در زندگی اجتماعی آن‌ها تلقی می‌شود.
مراسم ترحیم در فرهنگ تاتی به عنوان یکی از مراسم مهم و تاثیرگذار در این فرهنگ شناخته می‌شود. اعلامیه ترحیم در جامعه تاتی به نام "نونه" شناخته می‌شود که به معنی مرثیه خوانی است. این مراسم در روزهای فوتی برگزار می‌شود و افراد همسایه و آشنا به خانه‌ی متوفی جمع می‌شوند. در این مراسم، آگهی فوت مرحوم اعلام می‌شود و مردم به خانه‌ی متوفی می‌آیند تا در مراسم ترحیم شرکت کنند. افراد حاضر در مراسم ترحیم تاتی عمدتاً با لباس‌های سیاه پوشیده شده و با گریه و نوحه، احساس تأسف و ترحم خود را نسبت به متوفی نشان می‌دهند. همچنین، در این مراسم ترحیم غذا و نوشیدنی به مهمانان سرو می‌شود و این به عنوان نشان از حسن انسانیت و همدردی با خانواده متوفی تلقی می‌شود. به طور کلی، مراسم ترحیم در فرهنگ تاتی نشان از تأثیر بزرگ و مهمی دارد که در حفظ و تقویت ارتباطات انسانی و جامعه‌ای مؤثر است.
مراسم ترحیم در فرهنگ ایلات‌بختیاری
در فرهنگ ایلات‌بختیاری، مراسم ترحیم یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و اجتماعی است که با رعایت تقالید و آداب خاص خود برگزار می‌شود. این مراسم با انتشار آگهی فوت به دیگر افراد از درگذشت عضو خانواده خبر داده می‌شود. پس از اعلامیه ترحیم، ابتدا مراسم ترحیم با حضور خانواده و دوستان نزدیک در محلی مشخص برگزار می‌شود.
در مراسم ترحیم ایلات‌بختیاری، معمولاً از مراسم‌های مذهبی و سنتی برخوردار است. افراد حاضر در مراسم با پوشش‌های سنتی و مراسمی به محل مراسم می‌رسند. در آغاز مراسم، شعرها و آهنگ‌های مرتبط با فوت شخص مرحوم اجرا می‌شود تا حضوری دلنشین و معنوی برای مردم فراهم شود.
بعد از این مراسم ابتدایی، مراسم ترحیم به صورت رسمی‌تر ادامه پیدا می‌کند. در این بخش از مراسم، خانواده و دوستان نزدیک به خانه‌ی مرحوم می‌روند و با خداحافظی از او و تسلیت به خانواده‌اش، مراسم ترحیم به پایان می‌رسد. این مراسم نشان از ارزشمندی‌ها و معنویت قوم ایلات‌بختیاری در برخورد با مرگ و ترحیم دارد و نشان‌دهنده‌ی ارتباط نزدیک این اقوام با مفهوم مرگ و مراسم ترحیم است.
با توجه به تحلیل مقاله "مراسم ترحیم در فرهنگ‌های مختلف ایرانی"، مشخص است که مراسم ترحیم در فرهنگ‌های ایرانی، اسلامی، کردی، لری، گیلکی، بلوچی، ترکمن، تاتی و ایلات‌بختیاری یکی از رویدادهای مهم و ارزشمند در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم است. این مراسم همچنین نشان از اعتقادات، ارزش‌ها و تقالیدهای هر فرهنگ را نشان می‌دهد.
مراسم ترحیم در این فرهنگ‌ها به عنوان فرصتی برای ابراز همدردی، احترام و ارتباط انسانی قوی میان افراد شناخته می‌شود. این مراسم شامل اعلامیه ترحیم، مراسم‌های مذهبی، خواندن قرآن، مداحی، تسلیت، نوحه‌خوانی و ارائه هدایا به خانواده‌های داغدار است. همچنین، غذاها و نوشیدنی‌های خاص نیز جزء این مراسم‌ها محسوب می‌شوند.
به طور کلی، مراسم ترحیم در این فرهنگ‌ها نه تنها نشان از ارزش‌ها و اعتقادات مذهبی و فرهنگی است، بلکه به عنوان یک فرصت برای ایجاد اتحاد، همدردی و همبستگی در جامعه تلقی می‌شود. این مراسم‌ها نقش مهمی در حفظ و ارتقاء ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی هر فرهنگ دارند و نشان از اهمیت و ارزشیابی افراد در جامعه دارند.
1404/03/17
1404/03/16
1400/08/07
1400/07/15
1403/08/11
1402/06/19
1402/07/01
